Güvenlikçi Kapitalist Devlet: Norm ve Önlem Yüzleri Üzerine Kaşılaştırmalı Analiz (Haydar Avşar)

Özet: 

Modern kapitalist devlet, *Norm Devleti* ve *Önlem Devleti* olmak üzere iki temel yapıdan oluşmaktadır. Norm Devleti, burjuva demokrasisinin görünür ve kabul edilir yüzünü temsil ederken, Önlem Devleti ise kriz durumlarında devreye giren burjuva diktatörlüğünün açık bir biçimde kendini gösterdiği yüzüdür. Devletlerin “terör” veya “tehdit” kavramlarını kullanımı, genellikle kendi güvenlik ve meşruiyet amaçlarını desteklemek üzere şekillendirilmiştir. Bu çalışma, bu iki yüzün birleşik işleyişini “Güvenlikçi Kapitalist Devlet” kavramı çerçevesinde ele almaktadır. 

— 

Giriş 

Modern kapitalist devletler, iki yüzlü bir işleyişe sahiptir; bu yapının bir yanı Norm Devleti’ni, diğer yanı ise Önlem Devleti’ni temsil eder. Norm Devleti, piyasa istikrarını sağlamak ve sermaye birikimini desteklemek amacıyla hukuk, anayasa, bağımsız yargı ve mülkiyet hakları gibi araçları kullanarak burjuva demokrasisinin meşruiyetine hizmet eder. Diğer yandan, Önlem Devleti, toplumsal krizler ve tehditler karşısında olağanüstü yetkiler ve gözetim gibi araçlarla devreye girerek burjuva diktatörlüğünü temsil eder. Devletler tarafından kullanılan “terör” kavramı, objektif bir olgu değil; siyasi ve ideolojik hedeflere yönelik tanımlanmaktadır. 

Norm ve Önlem Yüzleri 

1. Norm Yüzü (Burjuva Demokrasisi) 

Norm yüzü, başlıca olarak hukuk devletinin ilkeleri üzerinde yükselir. Bu yüz, sermayenin uzun vadeli planlar yapabilmesi için gerekli olan hukuksal yapıları, anayasal düzeni ve bağımsız yargı sistemini içerir. Burjuva demokrasisi, bireylerin haklarını teminat altına alarak toplumda istikrar sağlamak adına erkin dağıtımını ve kuvvetler ayrılığını ön planda tutar. 

2. Önlem Yüzü (Burjuva Diktatörlüğü) 

Önlem yüzü, kriz anlarında devreye girerek normal süreçleri askıya alan durumlardaki işleyişi temsil eder. Burada, olağanüstü yetkilerin kullanımı, gözetim ve askeri güç gibi unsurlar baskın hale gelir. Toplumsal huzursuzluk ve kriz durumları, devletin güvenlik gerekçeleriyle yönetilir; bu bağlamda “terör” tanımları, devletin kendi söylemi aracılığıyla oluşturulmuş hedef olarak gösterilir. 

İki Yüzün Birleşimi 

Kriz durumları belirdiğinde, Norm Devleti yetersiz kalabilir; bu gibi anlarda Önlem Devletinin devreye girmesi kaçınılmazdır. Geçici olarak alınan önlemler, zamanla kalıcı hale gelirken, Norm Devleti’nin işleyişi de bu durumdan etkilenir. Sonuç olarak, burjuva diktatörlüğü norm içinde kurumsallaşır. Devletin “terör” söylemi, toplumsal öfkenin ve kinin yönetilmesinde önemli bir araç olarak kullanılır.

Analitik Notlar 

Gelişmiş kapitalist devletlerde Önlem Devleti genellikle kriz ile sınırlı olup, Norm Devleti tarafından kontrol edilir. Güney Avrupa ve Türkiye örnekleri, ekonomik kırılganlık ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle önlemci yaklaşımların sık ve kalıcı hale geldiğini göstermektedir. Türkiye, Norm ve Önlem Devleti’nin iç içe geçtiği bir örnek sunarak, burjuva demokrasisi ile burjuva diktatörlüğü arasındaki gerilimi ve devlet söyleminin kriz yönetimindeki rolünü açıklığa kavuşturmaktadır. 

Sonuç 

Norm Devleti ve Önlem Devleti, modern kapitalist devletin iki yüzlü yapısını ortaya koyar. Norm yüzü, burjuva demokrasisinin meşruiyet maskesini taşırken; Önlem yüzü, kriz anlarında burjuva diktatörlüğünü açığa çıkarır. Devletlerin kullandığı “terör” ve “tehdit” kavramları, bu iki yüzün meşruiyetini ve kriz yönetim kapasitesini güçlendiren bir söylem oluşturur. Zamanla bu iki yüz iç içe geçerek “Güvenlikçi Kapitalist Devlet” formunu alma eğilimindedir; bu durum, burjuva devletlerinin kriz yönetimindeki zayıflıklarına işaret etmektedir.